BLOG CULTUREEL ERFGOED

Hier lees je blogs over diverse erfgoed onderwerpen. 
Lees alle blogs, of klik rechts op een onderwerp met jouw specifieke interesse.

Internationale Vrouwendag: Elisabeth Gruyters

Donderdag 8 Maart 2018
aantal reacties: 0
(aantal stemmen 5)

Ze heeft een straat in de Maastrichtse wijk Annadal, maar verder is ze niet heel bekend: Elisabeth Gruyters. Toch was ze belangrijk voor Maastricht: ze stichtte het Klooster Onder De Bogen – al werd ze door bijna iedereen tegengewerkt. Omdat het Internationale Vrouwendag is, zetten we haar in het zonnetje. Ze was eigenlijk een soort proto-feministe, die niet serieus genomen werd door de mannen in haar omgeving, maar die haar droom wilde verwezenlijken en daar keihard voor vocht.

Maastricht is in de loop der eeuwen vaak veroverd door vreemde machten: Fransen, Spanjaarden, Duitsers en zelfs Hollanders. Meestal veranderde er niet zo veel, maar toen de Fransen in 1795 de stad innamen, waren de gevolgen heel groot.


Frankrijk was in 1795 helemaal in de ban van de Franse Revolutie: alles moest anders. Alle oude middeleeuwse instellingen moesten weg en er moesten nieuwe, betere instellingen komen. Overal waar de Fransen kwamen, hieven ze de gildes op en sloten ze de kerken en kloosters. Vooral de kloosters vervulden vaak een belangrijke rol in de stad: wie ziek werd, kon aankloppen bij het klooster van bijvoorbeeld de Capucijnen, de Cellebroeders of de Grauwzusters. De Fransen maakten van de ziekenzorg een overheidszaak: voortaan hield de staat zich bezig met de zieken.


Toen de Fransen in 1815 waren verjaagd, nam de Nederlandse overheid de ziekenzorg op zich, maar de groeiende stad Maastricht had al snel meer zieken dan ze aankon.


Elisabeth Gruyters was 32 toen ze naar Maastricht verhuisde om als dienstmeid te werken. Al snel besteedde ze elk vrij uur dat ze had in het Burgerlijk Zieken- en Gebrekkigenhuis Calvariënberg, om daar “met die armen zieken de rozenkrans te bidden”. In 1836 besloot ze om de rest van haar leven te wijden aan het verzorgen van zieken.


Elisabeth had een droom: een plaats oprichten waar ze zieken kon verzorgen en onderwijs kon bieden. In Maastricht was op dat moment nog iemand met een droom: de deken van Maastricht, Paulus van Baer, wilde in Maastricht weer een klooster oprichten. Elisabeth zag haar kans schoon en overtuigde Van Baer ervan dat het nieuwe klooster gericht moest zijn op het helpen van de zieken. Voor een eenvoudige vrouw als Elisabeth was het in die tijd zeker niet vanzelfsprekend om zomaar een brief naar de deken te schrijven, maar toch deed ze het.

 

Het maakte Elisabeth niet uit wat voor soort klooster er kwam, als er maar iets gedaan kon worden voor de zieken. Van Baer huurde in november 1836 een huis in de Lenculenstraat en verkondigde dat er een klooster voor de Zusters van de Liefde zou worden geopend. Elisabeth werd er niet in betrokken; “alsof de zaak mij in ’t geheel niet aanging”, schreef ze in haar memoires. Hoewel ze teleurgesteld was dat Van Baer haar idee had gestolen, besloot ze toch om in te treden in het klooster. Wéér werd ze tegengewerkt: de kapelaan van de St. Matthiaskerk vond dat ze te oud, te arm en te dom was om het klooster in te gaan. Maar Elisabeth liet zich niet uit het veld slaan: na acht dagen klopte ze aan bij de deken Van Baer. De deken was helemaal niet blij met haar bezoek, maar zij sprak net zo lang op hem in tot hij overtuigd was van haar gedrevenheid en kunde. Elisabeth Gruyters werd de eerste Liefdezuster van Maastricht.

Portret van Elisabeth Gruyters


Het duurde een paar maanden voordat er een tweede zuster werd aangenomen. Na een half jaar waren er maar drie zusters in het klooster. Toch liet Elisabeth geen moment de moed zakken. Dankzij haar tomeloze inzet groeide het klooster en werd het klooster uiteindelijk verplaatst “Onder de bogen”.

Elisabeth Gruyters heeft zich een groot deel van haar leven ingezet om de Maastrichtse zieken te verzorgen. Hoewel ze veel tegenslag heeft gehad, kon ze uiteindelijk toch haar droom verwezenlijken.

Reacties

Er zijn nog geen reacties op dit artikel.


Schrijf een reactie
 
 
 

Meest recente berichten

Archief

Van Omnibus naar Autobus vrijdag 6 april 2018
Barbara donderdag 29 maart 2018
Attis dinsdag 27 juni 2017
El Dorado [Nederlands] dinsdag 27 juni 2017
El Dorado [English] dinsdag 27 juni 2017